Gerçekten Dinliyor muyuz? yoksa İşitiyor muyuz?

Dinlemek ve işitmek kelimeleri bazen birbirinin yerine kullanılıyor olsa da aralarında anlam bakımından çok büyük fark bulunmaktır. İşitmek bir duyudur ve seslerin beyin tarafından algılanması sürecidir. Dinlemek ise, öğrenilerek elde edilen bir beceridir. Yani dinlerken duygularımız, kalbimiz ve ruhumuz da kulaklarımızla birlikte çalışır. 

Peki biz dinliyor muyuz? Yoksa işitiyor muyuz?

“Konuşmak bir ihtiyaç ise, dinlemek bir sanattır. ”

  Goethe

“Etkili İletişimin A,B,C’si” isimli bir önceki yazımda etkili iletişim için öncelikle etkili bir dinleyici olmak gerektiğini belirtmiştim.  Karşımızdaki kişiyi göz teması kurarak dinlemek, dinlediğimizi karşı tarafa hissettirmek, sorular sorarak veya beden diliyle karşımızdakinin anlattıklarını onaylamak gerektiğini iletmiştim.

Gün geçtikçe dijitalleşen dünyamızda yaşanan iletişim problemlerinin temelinde, kişilerin birbirlerini etkin bir şekilde dinlememeleri, dinlemek yerine sadece işitme işlevini gerçekleştirmeleridir. Çünkü, etkili dinlemek kolay gibi gözükse de aslında oldukça  zordur. Bu zorluklar aşılamayınca da iletişim problemleri kaçınılmaz olur.

Etkili dinlemeyi zorlaştıran en önemli faktörlerden bir tanesi, karşımızdakini dinlemeyip, direkt olarak cevap vermeye hazırlanmaktır. Yani, anlatılanları etkili bir şekilde dinlemek yerine, verilecek cevaba odaklanmak ve karşımızdaki konuşurken kendi söyleyeceklerimizi planlayıp,  konunun bütününden kopmaktır.

Etkili dinlemeyi zorlaştıran bir diğer faktör ise, hayat şartları, iş yoğunluğu, geçim sıkıntısı vs. gibi etkenlerin yarattığı stres nedeniyle, kafamızın sürekli meşgul olmasıdır. Hal böyle olunca da etkili dinlemenin gerçekleşmesi mümkün olamamakta ve kişiler arası iletişim sadece işitmekten ibaret olmaktadır.

Etkili dinlemeyi zorlaştıran ve sıkça karşılaşılan bir diğer zorluk ise, dijitalleşen dünya ile birlikte, telefon aramaları, sosyal medya bildirimleri, mesajlaşmalar gibi dikkat dağıtıcı unsurların artması ve etkili dinlemeyi engellemesidir.

Peki etkili bir dinleme için neler yapılabilir?

• Etkili bir dinleme için öncelikle yüzümüzü karşımızdaki kişiye dönmeli ve göz teması kurarak, tam anlamıyla odaklanmalıyız,

• Cevap vermemiz gereken durumlarda, araya girerek sözünü kesmemeli, sözünün bitmesini beklemeli ve sonrasında cevap vermeliyiz,

• Karşımızdaki kişinin etkili dinlediğimizi hissetmesi için, cümle sonlarında teyit cümleleri kurmalıyız,

• Anlamadığımız durumlarda konuşmamızı sorularla desteklemeliyiz,

• Karşımızdaki kişiyi dinlerken farklı şeyler düşünmeyip, kişiye karşı ön yargıyla yaklaşmadan sadece o an’a ve kişiye odaklanmalı, bunu da karşımızdaki kişiye yansıtabilmeliyiz,

• İletişim esnasında konuşmaya engel olabilecek dış etkenleri engeleyebiliyorsak engellemeliyiz. (Örn: telefonumuzun sesini kısmak gibi.)

Etkili dinlemenin yararları;

• Etkili dinleme, bilgi edinmede ve ufkumuzu genişletmemizde büyük rol oynar,

• Konuşulan konuyu daha net anlayıp adapte olmamızı sağlar,

• Konuya aktif olarak katılmayı ve etkili cevap vermeyi sağlar,

• Gerekmesi halinde itiraz etmeye cesaretlendirir,

• Konuşmanın ayrıntılarını yakalamamıza yardımcı olur,

• Karşımızdaki kişiye saygı duyduğumuzu ve onu önemsediğimizi gösterir,

• Güçlü bir iletişim sağlar,

• Düşünce gücünü zenginleştirir,

• Etkili konuşmayı destekler.

“Söz söylemede yücelik aramayın!Dinlemek, söylemekten yeğdir.”

                                                                                            Hz. Mevlana